Không chỉ là một loại tiền mã hóa, Ethereum còn là nền tảng blockchain mang tính cách mạng hóa giúp mở ra kỷ nguyên mới cho hệ thống tài chính phi tập trung (DeFi), NFT và các ứng dụng phi tập trung (dApps) nhờ khả năng triển khai hợp đồng thông minh. Ethereum là biểu tượng của sự đổi mới trong lĩnh vực tài chính và công nghệ blockchain. Ở bài viết này, hãy cùng Bitreviews tìm hiểu hợp đồng thông minh Ethereum là gì, cách thức hoạt động ra sao và nó mang đến những lợi ích gì nhé!
Hợp đồng thông minh Ethereum là gì?
Là các hợp đồng tự thực thi dựa trên điều khoản thỏa thuận giữa người mua và người bán được thiết lập trước thể hiện qua các dòng mã chạy trên chuỗi khối Ethereum – nền tảng blockchain hàng đầu với kiến trúc độc đáo để xây dựng Smart Contracts. Các hợp đồng này được thực hiện tự động khi đáp ứng các điều kiện nhất định giúp bỏ qua nhu cầu về các bên trung gian làm tăng tính bảo mật và hiệu quả giao dịch. Vì các giao dịch diễn ra giữa các bên ẩn danh mà không có sự tham gia, kiểm soát của các cơ quan quản lý. Tiềm năng đồng Ethereum năm 2025 là vấn đề nhiều nhà đầu tư quan tâm để đầu tư một cách hợp lý.
Được xây dựng dựa trên ngôn ngữ lập trình Solidity tương đương với JavaScript. Mã trên chuỗi Ethereum sẽ xác định các trường hợp mà hợp đồng được tự động thực thi và các hành đồng sẽ được thực hiện khi đáp ứng các yêu cầu thiết lập trước đó. Nhờ việc tự động hóa quy trình thi thực hợp đồng giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu rủi ro nhầm lẫn của con người. Vì vậy, nó được ứng dụng trong lĩnh vực khác nhau: ngân hàng, bất động sản, quản lý chuỗi cung ứng, ngành luật, trò chơi, chăm sóc sức khỏe,…
Hợp đồng thông minh trên Ethereum được cấu tạo gồm các thành phần chính là: Ethereum Virtual Machine (EVM), ngôn ngữ lập trình Solidity, phí gas cùng thuật toán đồng thuận. Mỗi thành phần có những đặc điểm và vai trò riêng biệt như sau:
Ethereum Virtual Machine
Hay còn gọi là máy ảo Ethereum (EVM), là công cụ tính toán điều hành các quy trình blockchain Ethereum một cách có cấu trúc và an toàn. Nó chịu trách nhiệm thực thi hợp đồng thông minh và tính toán trạng thái của mạng sau khi các khối mới được thêm vào chuỗi khối. EVM xử lý và thực thi mã xác định trường hợp hợp đồng được thi thông qua ngôn ngữ lập trình gốc của Ethereum là Solidity biên dịch thành mã bytecode EVM. Máy ảo này đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các ứng dụng phi tập trung cho nền tảng DeFi và NFT. Nhờ đó thực thi các hợp đồng thông minh nhanh chóng, an toàn và chính xác.
Solidity
Là ngôn ngữ lập trình cấp cao được gõ tĩnh tương tự như JavaScript dùng để xác định vai trò và chức năng của hợp đồng thông minh giúp thực thi chính xác và đáng tin cậy. Do khả năng tiếp cận dễ dàng và tính tự động hóa nên nó được sử dụng để xây dựng hợp đồng thông minh trên EVM. Solidity biên dịch thành mã bytecode EVM và có thể được tạo bằng Remix hoặc IDE khác. Sở hữu nhiều tính năng ưu việt giúp tạo điều kiện cho việc phát triển hợp đồng thông minh hiệu quả và an toàn. Ngôn ngữ lập trình này thường được triển khai, thử nghiệm và gỡ lỗi do có chức năng ghi nhật ký, xác nhận và các tính năng hỗ trợ khác.
Phí Gas
Được hiểu là chi phí cho các nguồn tài nguyên cần thiết để thực hiện hợp đồng thông minh hoặc giao dịch. Hay là phí giao dịch cần thiết để thực hiện các hoạt động trên blockchain Ethereum, thường tính theo phần trăm. Với hoạt động giao dịch sẽ tiêu tốn lượng phí gas nhất định được thanh toán bằng đồng Ether (ETH). Tùy thuộc vào độ phức tạp thuật toán và tốc độ giao dịch thì phí gas sẽ có sự khác biệt. Phí gas sẽ do người dùng quyết định và thợ đào sẽ ưu tiên các giao dịch có phí gas cao hơn. Ở mỗi hợp đồng thông minh sẽ có giới hạn phí gas riêng. Hệ thống gas trong EVM sẽ ngăn chặn việc lạm dụng mạng lưới và phân bổ tài nguyên công bằng, hiệu quả bằng cách làm cho việc tiêu thụ tài nguyên trở nên tốn kém. Đồng thời khuyến khích thợ đào và nút xử lý giao dịch bằng cách cung cấp phí gas.
Thuật toán đồng thuận
Là cơ chế đảm bảo tính xác thực của giao dịch trên toàn mạng lưới blockchain Ethereum với sự đồng thuận của các nút trên mạng. Ban đầu khi ra mắt thì Ethereum sử dụng cơ chế PoW tương tự Bitcoin thông qua hoạt động khai thác để xác thực giao dịch tuy nhiên từ năm 2022 đến nay thì Ethereum đã chuyển đổi sang cơ chế PoS giúp tiết kiệm năng lượng hơn.
Cơ chế vận hành của hợp đồng thông minh Ethereum
Nền tảng cung cấp năng lượng chính cho quá trình triển khai hợp đồng thông minh chính là blockchain Ethereum. Hợp đồng thông minh là các chương trình máy tính tự thực thi chạy trên mạng Ethereum và tự động hóa quá trình thực hiện các điều kiện cụ thể khi được kích hoạt bởi các yêu cầu được thiết lập sẵn trong mã. Nhà phát triển sẽ viết hợp đồng thông minh Ethereum bằng ngôn ngữ Solidity và biên dịch sang bytecode EVM được lưu trữ trên mạng. Máy ảo Ethereum là mạng máy tính chạy blockchain Ethereum sẽ thực thi bytecode.
Khi ai đó thực hiện giao dịch trên blockchain Ethereum, nó sẽ kích hoạt hợp đồng thông minh để chạy và thực thi các điều khoản của thỏa thuận. Người mua và người bán đồng ý về các điều khoản mua bán. Tiếp theo người mua gửi số tiền điện tử thường là tiền ảo ETH đến địa chỉ hợp đồng thông minh. Mã hợp đồng thông minh xác minh xem các điều kiện bán hàng có được đáp ứng hay không. Nếu các điều kiện được đáp ứng, hợp đồng thông minh sẽ tự động thực hiện các điều khoản của thỏa thuận. Lúc đó, người mua sẽ có quyền truy cập vào sản phẩm và người bán đã nhận được thanh toán. Cả hai bên có thể tin tưởng rằng hợp đồng thông minh đã thực hiện và thực thi thỏa thuận.
Chuỗi khối Ethereum ghi lại các chi tiết của giao dịch đảm bảo tính bảo mật và minh bạch của các điều khoản thỏa thuận. Do nhiều máy tính lưu trữ thông tin chi tiết về giao dịch và những người tham gia mạng lưới có thể theo dõi chúng. Việc sử dụng hợp đồng thông minh giúp giao dịch được tự động hóa, giảm nguy cơ gian lận và nhu cầu về trung gian. Quy trình này đảm bảo sự an toàn và minh bạch cho các cá nhân khi giao dịch, mua bán bằng tiền ảo.
Lợi ích khi triển khai hợp đồng thông minh Ethereum
Hợp đồng thông minh Ethereum mang lại nhiều lợi ích cho cá nhân và tổ chức. Chúng giúp nâng cao hiệu quả giao dịch, tăng tốc độ và khối lượng giao dịch xử lý nhờ loại bỏ nhu cầu về trung gian đồng thời tiết kiệm thời gian lẫn chi phí. Với khả năng tự động hóa của hợp đồng thông minh giúp đảm bảo các điều khoản của thỏa thuận được thực thi chính xác, tăng cường tính bảo mật và minh bạch cho giao dịch. Hơn nữa, dữ liệu giao dịch được ghi lại trên hệ thống máy tính phân tán trên toàn cầu mà bất kỳ ai cũng có thể xem nhưng không thể sửa đổi giúp ngăn chặn hành vi gian lận, lừa đảo.
Nó đã tác động sâu sắc đến ngành công nghiệp tiền điện tử bằng cách cho phép các ứng dụng phi tập trung (dApp) cung cấp các dịch vụ từ công cụ tài chính đến trò chơi mà không cần sự cho phép của chính phủ hay cơ quan quản lý. Đồng thời góp phần vào sự bùng nổ của hệ thống tài chính phi tập trung (DeFi), nơi người dùng có thể vay, cho vay hoặc giao dịch tài sản trong môi trường tin cậy làm tăng phạm vi hoạt động của công nghệ blockchain. Rất nhiều công ty đã ứng dụng hợp đồng thông minh Ethereum để cung cấp các giải pháp an toàn và hiệu quả cho quy trình kinh doanh như Microsoft, JPMorgan Chase, Accenture,…
Hiện tại, Ethereum đang phát triển các giải pháp mở rộng Layer 2 như Arbitrum và Optimism giúp nâng cao hiệu suất mạng lưới và giảm chi phí giao dịch. Điều này sẽ tạo điều kiện cho hợp đồng thông minh Ethereum trở nên phổ biến hơn. Mọi tổ chức có thể triển khai hợp đồng thông minh của mình trên chuỗi khối Ethereum và tận dụng những ưu thế của nó để tự động hóa quy trình kinh doanh giúp tăng hiệu quả, tăng tính minh bạch và bảo mật.
