Nếu như các tiêu chuẩn token như ERC-20 (Ethereum) hay BEP-20 (BNB Chain) đã trở nên quá quen thuộc thì một tiêu chuẩn token mới trên mạng Bitcoin đang thu hút sự chú ý mạnh của giới đầu tư và nhà phát triển trên toàn cầu. Tiêu chuẩn kỹ thuật này được thiết kế để tạo ra các token có thể thay thế dành riêng cho blockchain Bitcoin. Nó đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ thái Bitcoin đồng thời mở ra kỷ nguyên mới cho việc phát hành tài sản kỹ thuật số, mở rộng ứng dụng vượt xa vai trò tiền tệ của Bitcoin. Ở bài viết này, hãy cùng Bitreviews tìm hiểu token BRC-20 là gì, cách hoạt động và tiềm năng của nó nhé!
Token BRC-20 là gì?
Là một tiêu chuẩn token thử nghiệm được tạo ra thông qua giao thức Ordinals nhằm phát hành các token có thể thay thế trên blockchain Bitcoin. Nó được tạo ra vào ngày 8/3/2023 bởi một nhà phân tích blockchain bí ẩn trên X là Domo. Khác với token ERC-20 của Ethereum phụ thuộc vào hợp đồng thông minh để lập trình thì tiêu chuẩn BRC-20 lại sử dụng Ordinals và Inscriptions để lưu trữ dữ liệu trên blockchain Bitcoin. Đồng thời sử dụng tệp JSON như một contract token cho phép người dùng tạo và chuyển token giữa các ví.
Sự đơn giản hóa và tính linh hoạt là yếu tố khiến token BRC-20 trở nên hấp dẫn với nhà đầu tư lẫn nhà phát triển. Thực tế, việc vận hành trên blockchain Bitcoin uy tín và an toàn đã khiến nó trở nên đáng tin cậy hơn. Mặc dù được lấy cảm hứng từ ERC-20 của Ethereum, nhưng tiêu chuẩn token BRC-20 có một số điểm khác biệt cơ bản khiến nó trở nên độc đáo. Chỉ sau 3 tháng ra mắt, BRC-20 token đã xuất hiện tổng cộng 14,079 token được tạo ra với tổng vốn hoá đạt hơn 538 triệu USD. Điều này cho thấy sự tăng trưởng của các token tiêu chuẩn BRC-20 dù vậy thì nó vẫn còn rất mới và đơn giản nếu so với token ERC-20.
Lịch sử phát triển của BRC-20 token
Vào tháng 11/2021, bản cập nhật Taproot đã được triển khai trên mạng Bitcoin. Điều này làm tăng lượng dữ liệu lưu trữ trên các chuỗi khối Bitcoin góp phần vào sự phát triển của hệ sinh thái.
Tới tháng 1/2023 thì Casey Rodarmor đã phát hành giao thức Ordinals được sử dụng để tạo ra các NFT trên mạng Bitcoin. Các dự án lớn như Yuga Labs và DeGods đều đã phát hành các bộ sưu tập NFT của mình trên Bitcoin Ordinals. Số lượng người dùng Bitcoin mới đã tăng lên đáng kể.
Vào tháng 3/2023, nhà phát triển Domo đã ra mắt tiêu chuẩn token mới mang tên BRC-20 dựa trên giao thức Ordinals. BRC-20 token đầu tiên được tạo ra có tên là ordi. Các nhà phát triển đã nhanh chóng triển khai các công cụ hỗ trợ BRC-20 gồm Ordinals Wallet, Unisat Wallet kéo theo sự phát hành của hàng loạt token như MEME, PEPE, VMPX,…
Đến tháng 05/2023, một số token BRC20 đã trải qua đợt tăng giá chóng mặt và đạt được mức vốn hóa thị trường ấn tượng. Khi nhu cầu về các token BRC20 tăng cao khiến phí giao dịch Bitcoin tăng mạnh và mạng lưới trở nên tắc nghẽn nghiêm trọng.
Cách hoạt động của token BRC-20
Để có thể hiểu rõ hơn về cơ chế vận hành của các token tiêu chuẩn BRC-20 thì bạn cần biết về Ordinal inscriptions là một tính năng đặc biệt cho phép mọi người thêm dữ liệu vào token satoshi riêng lẻ để tạo thành các Ordinal NFT hoặc BRC20 token. Các dữ liệu có thể là văn bản, code, hình ảnh, âm thanh, video,… Với bất kỳ satoshi nào có dữ liệu JSON được thêm vào gọi là Ordinals. Ordinals không thể thay thế hoạt động như NFT Bitcoin.
Được lấy cảm hứng từ NFT Bitcoin được khắc bằng dữ liệu và thêm khả năng thay thế cho token. Trong khi Ordinal NFT gắn tài sản kỹ thuật số vào satoshi, thì BRC20 gắn mã JSON – định dạng dữ liệu xác định mọi khía cạnh của token như nguồn cung, giới hạn mint và token identity. Người dùng tạo tập lệnh chứa thông tin quan trọng về token để tạo ra BRC20 token. Sau đó đưa số lượng Bitcoin cần thiết vào một địa chỉ đặc biệt trên blockchain Bitcoin, có tên là “ordinals registry”.
Ngay khi giao dịch được xác nhận thì các token BRC-20 cũng được tạo. Khi đó có thể sử dụng các token này hoặc gửi chúng cho những người khác. Mỗi token BRC-20 có thể hoán đổi cho nhau với cùng một giá trị. Tương tự như với Ordinals thì chúng có thể bảo gồm dữ liệu bổ sung. Trong đó mỗi token tiêu chuẩn BRC-20 có thể chứa 4 MB dữ liệu duy nhất vẫn còn tồn tại kể cả khi chuyển token.
BRC20 token được sử dụng để làm gì?
Đối với những token tiêu chuẩn BRC-20 được sử dụng cho những mục đích sau đây:
Nó được biết đến như một phương thức thanh toán mạng ngang hàng. Bởi được vận hành trên blockchain Bitcoin có khả năng di chuyển giữa các ví trên mạng. Tương tự đồng Bitcoin, token BRC-20 là một dạng tiền kỹ thuật số phi tập trung dùng để thanh toán phí giao dịch P2P. Kế thừa những ưu điểm nổi trội của mạng Bitcoin với phí giao dịch tính bằng BTC.
Dù không sử dụng hợp đồng thông minh để lập trình tuy nhiên BRC20 token có tiềm năng mở ra kỷ nguyên mới cho hệ thống tài chính phi tập (DeFi) trên mạng Bitcoin. Cung cấp các dịch vụ vay, cho vay, bảo hiểm có thể được triển khai liền mạch đối với các BRC20 token trong môi trường Web3 nhờ những ưu điểm nổi trội.
Là một token tiện ích được thiết kế nhằm tích hợp liền mạch vào nhiều ứng dụng gồm nền tảng NFT marketplace và game blockchain. Qua đó, nó tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch trong ứng dụng, hoạt động quản trị và phân phối phần thưởng.
Đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động cộng đồng của hệ sinh thái Bitcoin. Khi Ordinals được biết đến nhiều hơn thì nhiều dự án sẽ được triển khai trên mạng Bitcoin và token BRC-20 được dùng để thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng.
Bên cạnh đó, các token BRC20 mang tới giải pháp hữu ích để triển khai các dự án mới trên mạng lưới Bitcoin. Qua các sự kiện IDO, dự án huy động vốn dưới dạng các token tiêu chuẩn BRC-20 có nhiều ứng dụng quan trọng: xây dựng cộng đồng, gây quỹ, tăng cường độ nhận diện thương hiệu.
Tiêu chuẩn token BRC-20 vẫn đang trong giai đoạn phát triển và hoàn thiện nên phạm vi sử dụng dự kiến sẽ mở rộng góp phần vào sự đổi mới cùng tăng cường các tiện ích trong hệ sinh thái Bitcoin.
Ưu điểm và hạn chế của token BRC-20
So với các tiêu chuẩn token khác thì BRC-20 có những ưu thế và hạn chế như sau:
- Khả năng tương thích với mạng Bitcoin
Một trong những lợi thế nổi bật của token tiêu chuẩn BRC-20 đó là sự tích hợp liền mạch với blockchain Bitcoin. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các token BRC-20 khi tận dụng được những ưu điểm nổi trội và sự chấp nhận rộng rãi của mạng lưới Bitcoin. Đồng thời cho phép tiêu chuẩn token này sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có của mạng gồm ví và các sàn giao dịch hỗ trợ mạng Bitcoin tăng khả năng tiếp cận cộng đồng.
- Đơn giản và dễ sử dụng
Sự khác biệt của token BRC20 đó là nhờ cơ chế mã hóa đơn giản bỏ qua sự phức tạp của hợp đồng thông minh phức tạp. Nhờ đó tạo điều kiện cho việc tạo và chuyển token dễ dàng, giúp nhiều người dùng hơn có thể tiếp cận mà không yêu cầu chuyên môn kỹ thuật chuyên biệt. Thay vì triển khai các hợp đồng token thì bạn chỉ cần mua bán token có sẵn và thông tin liên quan đến token sẽ tự động hiển thị trong ví thông qua siêu dữ liệu. Việc tạo token đơn giản hơn nhờ có BRC-20 giúp gửi hình ảnh hoặc dữ liệu khác qua mạng Bitcoin.
- Độ bảo mật cao
Nhờ vào tính bảo mật và cấu trúc phi tập trung của nền tảng blockchain Bitcoin mạnh mẽ. Thừa hưởng tính phi tập trung cùng cơ chế đồng thuận PoW giúp tăng mức độ bảo mật cho mạng lưới. Do đó các token BRC-20 có tính bảo mật cao giúp giao dịch an toàn, hiệu quả do được xác thực trên blockchain Bitcoin. Bên cạnh đó, các token này tuân thủ nguyên tắc có thể thay thế được
- Sự toàn vẹn và tính linh hoạt
Điểm nổi bật của các token chuẩn BRC-20 là sự hoàn chỉnh chuỗi của chúng. Khi các token này được chứa trong chuỗi khối Bitcoin, nâng cao tính bất biến của chúng và đảm bảo khả năng chống giả mạo. Không chỉ có tính đổi mới mà chúng có khả năng thay thế ở mức độ cao. Bởi khả năng tương thích liền mạnh với mạng lưới Bitcoin cho phép những người mới tham gia và giao dịch trên thị trường crypto có thể tiếp cận nhanh chóng, dễ dàng.
- Tiềm năng tăng trưởng
Dù tiêu chuẩn này còn khá mới và vẫn đang trong quá trình phát triển tuy nhiên sự gắn liền với mạng lưới Bitcoin. Điều này khiến ngày càng nhiều các dự án áp dụng tiêu chuẩn này. Cùng với cơ sở người dùng rộng lớn cùng sự phát triển của hệ sinh thái Bitcoin sẽ giúp cho tiêu chuẩn token này được nhiều nhà phát triển, nhà đầu tư biết đến và ưa chuộng hơn. Nhờ đó thúc đẩy sự mở rộng và tăng trưởng của token BRC-20 theo thời gian.
- Hạn chế
Mặc dù token chuẩn BRC-20 giúp mở rộng ứng dụng của Bitcoin theo một hướng mới đầy triển vọng tuy nhiên nó cũng có những hạn chế nhất định như:
- Việc không hỗ trợ hợp đồng thông minh như các tiêu chuẩn token khác như ERC-20 ảnh hưởng đến hiệu quả cùng khả năng sử dụng của token này.
- Sự phụ thuộc vào blockchain Bitcoin khiến nó phải tuân thủ các quy định nhất định của mạng lưới gồm khả năng mở rộng thấp, tốc độ giao dịch chậm và phí giao dịch cao vào thời kỳ nghẽn mạng. Điều này sẽ trầm trọng hơn khi tiện ích của BRC20 token gia tăng khiến mạng lưới Bitcoin tắc nghẽn.
- Vì nó được thiết kế riêng cho hệ sinh thái Bitcoin đặt ra thách thức về khả năng tương tác đặc biệt là những nhà phát triển sử dụng các hệ thống blockchain thay thế.
- Các token BRC-20 vẫn còn rất mới nên tiềm ẩn rất nhiều rủi ro với các công cụ hỗ trợ chúng hiện tại còn hạn chế vì đây là token thử nghiệm
- Áp dụng cơ chế đồng thuận PoW của Bitcoin tuy bảo mật nhưng lại tiêu tốn nhiều năng lượng ảnh hưởng đến môi trường. Thêm vào đó, hệ sinh thái BRC-20 còn khá non trẻ với cộng đồng nhà phát triển hạn chế ảnh hưởng đến khả năng phát triển của nó.
So sánh token BRC-20 với token ERC-20
Trong thế giới crypto, 2 trụ cột blockchain hàng đầu phải kể đến đó là Bitcoin và Ethereum. Hai mạng lưới này có tiêu chuẩn token tương ứng gồm BRC-20 và BRC-20. Mặc dù đều là các tiêu chuẩn kỹ thuật mà các token phát hành trên các mạng lưới mạnh mẽ cần tuân thủ. Tuy nhiên giữa chúng có những điểm khác biệt như sau:
| Tiêu chí | BRC-20 | ERC-20 |
| Blockchain | Bitcoin | Ethereum |
| Hợp đồng thông minh | Không hỗ trợ smart contract mà được tạo ra qua giao thức Ordinal Inscriptions trên Satoshi bằng JSON | Được tạo thông qua hợp đồng thông minh |
| Cách thức triển khai | Mang tính thử nghiệm không được thông qua quá trình BIP | Trải qua quá trình EIP được cộng đồng Ethereum xem xét kỹ lưỡng và phê duyệt trước khi triển khai |
| Chức năng | Được sử dụng để tạo memecoin, phí giao dịch trên mạng, giải pháp lưu trữ dữ liệu trên satoshi, token tiện ích và token cộng đồng | Ứng dụng đa dạng gồm token tiện ích, token quản trị, trao đổi token và stablecoin. Đồng thời được ứng dụng rộng rãi trong ICO, DeFi, và các dự án token hóa tài sản. |
| Tính tương thích và khả năng phát triển | Tiêu chuẩn khá mới nên chưa được ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên Tuy nhiên, sự phát triển của BRC-20 có thể thúc đẩy việc chấp nhận và tích hợp Bitcoin vào nhiều loại ứng dụng blockchain hơn. | Được hỗ trợ bởi một cộng đồng phát triển mạnh mẽ và một loạt các công cụ, ví và sàn giao dịch có khả năng tương tác và tích hợp vào các dự án, ứng dụng phi tập trung dễ dàng |
| Độ bảo mật | Vì áp dụng cơ chế đồng thuận PoW nên độ bảo mật rất lớn tuy nhiên lại tiêu tốn nhiều năng lượng | Áp dụng cơ chế đồng thuận PoS tiết kiệm năng lượng hơn nhưng độ bảo mật không cao bằng PoW |
Tương lai của token BRC-20 thế nào?
Dù đang trong quá trình hoàn thiện và phát triển nhưng token chuẩn BRC-20 đã tạo được dấu ấn đáng kể trong thế giới crypto với sự phát triển mạnh mẽ. Tận dụng được những ưu thế nổi trội của mạng Bitcoin cùng số lượng người dùng tăng và sự chấp nhận rộng rãi thì token này có tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn. Các token BRC-20 đã trở nên phổ biến hơn khi hiện có hơn 14,000 token được tạo với tổng giá trị vốn hóa thị trường đạt 600 triệu USD. Đồng thời số lượng dự án áp dụng tiêu chuẩn token này ngày càng góp phần vào sự phát triển của BRC-20 cũng như blockchain Bitcoin.
Tuy nhiên, lượng token chuẩn BRC-20 gia tăng khiến mạng lưới Bitcoin quá tải khiến tốc độ xử lý giao dịch chậm và mức phí tăng kỷ lục trong 2 năm. Với những thách thức về tắc nghẽn mạng, khả năng mở rộng hạn chế và thiếu chức năng hợp đồng thông minh sẽ là những trở ngại cho tương lai của BRC20 token nếu không có hướng giải quyết phù hợp. Tương lai của các token tiêu chuẩn BRC20 chưa rõ ràng bởi đang trong giai đoạn thử nghiệm. Mặc dù các token này hứa hẹn đem lại tiềm năng lớn trong lĩnh vực đầu tư tài sản kỹ thuật số dựa trên blockchain tuy nhiên cần có cách tiếp cận sáng suốt.
Trong quá trình phát triển của mạng lưới Bitcoin, token BRC-20 là một phần quan trọng trong đó thể hiện khả năng thích ứng và sự đổi mới của cộng đồng tiền điện tử. Mặc dù tiêu chuẩn token này đã thể hiện được những thế mạnh của mình dù chỉ ở giai đoạn thử nghiệm tuy nhiên tương lai của nó vẫn còn là một điều khá xa vời. Do đó, các nhà đầu tư hãy theo dõi sát sao diễn biến thị trường crypto cùng sự thay đổi của token này trong thời gian tới!
